Het onderwijs in Zweden

Onderwijs in Zweden

De tijd vliegt, ook in Zweden. Nog even en de kinderen zitten alweer een jaar op school! We hebben al eerder een blog geschreven over de start op school en hoe de eerste maanden zijn bevallen. In die verhalen kwamen al wat verschillen met de Nederlandse school naar voren. Het onderwijs in Zweden is toch wel anders dan in Nederland. In dit blog vertellen we wat de tien grootste verschillen zijn en wat onze kinderen ervan vinden.

1. Later naar school

Een groot verschil is dat kinderen hier later met school beginnen: niet met 4 jaar, maar met 6 jaar. Tijn was 6 toen hij startte met school en heeft dus niets gemist. De kinderen starten op 6-jarige leeftijd in de โ€˜fรถrskoleklassโ€™, een soort kleuterklas.

Als je 7 bent, begint de basisschool (โ€˜grundskolaโ€™) echt. In totaal zijn er 9 schooljaren en ben je klaar met de basisschool als je ongeveer 16 jaar bent. De basisschool duurt dus ook een stuk langer dan in Nederland.

2. Kortere dagen en langere zomervakantie

De schooldagen zijn hier korter dan in Nederland. Op dit moment gaan beide kinderen van 8.50 tot 13.50 uur naar school. Na de zomervakantie zal Eva naar klas 4 gaan (het jaar dat je 11 wordt), en dan worden de schooltijden iets langer, namelijk van 7.45 tot 14.15 uur. Maar nog steeds zijn deze dagen korter dan op de middelbare school in Nederland.

Ook de vakanties zijn langer. De kerstvakantie duurt 2,5 week en de zomervakantie 9 tot 10 weken. Daarnaast zijn er een herfst-, sport- en paasvakantie van allemaal 1 week. In totaal dus bijna 16 weken vakantie, tegenover 12 in Nederland.

3. Minder prestatiegericht

In Zweden is het onderwijs veel minder prestatiegericht. Eva zit nu in de derde klas en wordt dit jaar 10. Ze heeft tot nu toe nog geen rapport gehad. Wel kreeg ze voor de kerstvakantie een soort diploma mee. Hier stond op wat haar bijzonder maakt: onder andere dat ze een goede vriendin is voor haar vriendinnen en altijd nieuwe dingen probeert. Een compliment dus, en geen lijst met cijfers.

Waar ze in Nederland soms al in de kleuterklas beginnen met Cito-toetsen, toetsen ze hier alleen in de derde, zesde en negende klas (dus op 10, 13 en 16 jaar). Deze toetsen heten de โ€˜nationella provโ€™.

4. Een breder vakkenpakket

Ook hier staan de vakken rekenen en Zweeds dagelijks op de planning, maar de kinderen krijgen veel meer vakken dan in Nederland. Zo heeft Eva iedere week handvaardigheid (โ€˜Slรถjdโ€™). Ik heb dit vroeger in Nederland ook gehad op school, maar tegenwoordig zijn er steeds minder scholen die dit aanbieden. Hier leren ze nog steeds naaien en breien, maar bijvoorbeeld ook houtbewerken. Daarnaast wordt er huishoudkunde gegeven wanneer de kinderen wat ouder zijn en leren ze onder andere koken.

Ook krijgen de kinderen veel les over de natuur: welke bessen en paddenstoelen kun je eten? Hoe maak je op een veilige manier vuur? Een soort padvinderij dus, maar dan op school.

Zwemmen is hier bovendien een standaard onderdeel van het schoolprogramma. Net als in Nederland is er veel water, dus het is belangrijk dat kinderen goed kunnen zwemmen. Eva en Tijn krijgen ieder jaar 8 zwemlessen onder schooltijd. En ook hier moeten ze bijvoorbeeld leren zwemmen met kleren aan, maar ook hoe je jezelf met een speciale priem uit een wak kunt trekken als je door het ijs bent gezakt. Erg nuttig!

5. Hetzelfde onderwijs voor iedereen

In Nederland heb je regulier onderwijs en speciaal onderwijs. En vanaf 12 jaar gaan kinderen naar het VMBO, HAVO of VWO. Hier zitten alle kinderen van 6 tot en met 16 jaar bij elkaar op school. Speciaal onderwijs in Zweden is er niet en dat is eigenlijk best logisch. Een school voor speciaal onderwijs is in een dunbevolkt gebied natuurlijk moeilijk te vullen. Misschien dat dat in de grote steden nog wel zou kunnen, maar inclusiviteit is hier ook gewoon belangrijk. Iedereen draait mee op dezelfde school en krijgt, indien nodig, extra ondersteuning (soms 1-op-1).

Ook na de basisschool gaan alle kinderen naar dezelfde middelbare school (โ€˜Gymnasieskolaโ€™). Er zijn dus geen VMBO- of VWO-scholen. Wel kiezen de leerlingen op de โ€˜Gymnasieskolaโ€™ een studieprogramma, waarin verschillende niveaus bestaan.

Na 3 jaar middelbare school kunnen kinderen ervoor kiezen om verder te leren op een hogeschool of universiteit.

6. Ouders minder betrokken

Klassenouder zijn, helpen met de kerstversiering ophangen, meegaan op schoolreisjes, hapjes maken voor het kerstontbijt, sinterklaascadeautjes inpakken en nog veel meer. In Nederland hebben de juffen mij in een relatief korte tijd voor veel klusjes weten te strikken. Hier in Zweden is dat toch anders.

Kinderen gaan hier vaak met de bus naar school, dus je staat niet zoals in Nederland met andere (groot)ouders op het schoolplein. Als ouder ben je dus sowieso minder vaak op school.

Daarnaast werkt bijna iedereen hier fulltime. Parttime werken, zoals in Nederland, komt veel minder voor. Ouders hebben dus simpelweg geen tijd om daarnaast ook nog van alles op school te doen. De ouderbetrokkenheid is daardoor automatisch dus een stuk minder. 

Dat betekent niet dat het er niet is.ย Ook hier proberen de leerkrachten ouders te betrekken. Bijvoorbeeld door te vertellen welke onderwerpen er de komende tijd aan bod komen en dat als er ouders zijn die hier iets leuks over te vertellen hebben, welkom zijn in de klas. Maar ook via een school app, ouderavonden, 10 minuten gesprekken en bepaalde voorstellingen zoals Sint Lucia en de schoolafsluiting aan het einde van het schooljaar betrekken ze de ouders bij het onderwijs in Zweden.

7. Gratis onderwijs in Zweden

Onderwijs moet voor iedereen toegankelijk zijn vinden ze hier. En daarom is al het onderwijs in Zweden gratis, ook bijvoorbeeld de universiteit. Volwassenen kunnen zich altijd gratis laten omscholen als ze een carriรจreswitch willen maken. Dat is dus wel heel anders dan in Nederland. Ik denk dat mijn ouders de rekeningen voor het collegegeld nog wel kunnen herinnerenโ€ฆ

8. Warme lunch op school

Geen trommeltje met bammetjes mee naar school, maar iedere dag een warme lunch in de kantine. En in die kantine eet je je maaltijd samen met je klasgenoten en de leerkrachten. Er gaat geen digibord aan met filmpjes om de kinderen stil te houden. Persoonlijk vond ik dat een slechte ontwikkeling in het Nederlandse onderwijs. Hier wordt gewoon gegeten en een beetje gekletst.

9. Minder diversiteit in scholen


In Nederland valt er heel wat te kiezen als het om onderwijs gaat. Bijvoorbeeld een christelijke, katholieke of een islamitische school. Maar je kan bijvoorbeeld ook kiezen voor een democratische school, een vrije school of een school waar de filosofie van Maria Montessori de basis is voor het onderwijs. Dat soort scholen zijn hier in Zweden veel minder te vinden. Vooral als je in de wat dunbevolkte gebieden van Zweden woont valt er vaak weinig te kiezen.

10. Gelijkere relatie tussen leerkracht en leerling


Waar in Nederland een bepaalde hiรซrarchie is tussen leerkracht en leerling is dat hier veel meer gelijk. Dit is natuurlijk een mooie gedachten, maar (horen wij vooral van andere) kan ook zijn doel voorbij schieten. Het schijnt in Zweden lang niet altijd de leraar te zijn die de dienst uitmaakt en corrigeren gebeurt veel minder.

Wat vinden Eva en Tijn van de Zweedse school?

Een hoop verschillen dus tussen het Nederlandse en het Zweedse onderwijs. Wij als ouders kunnen daar van alles van vinden, maar uiteindelijk gaat het om de kinderen en of zij blij naar school gaan.

Gelukkig is dat het geval. Eva vindt het vooral fijn dat er hier minder prestatiedruk is. In Nederland vond ze dat lastig en kreeg ze zelfs faalangst. Hier voelt ze zich veel meer op haar gemak. Bovendien vindt ze de buitenlessen en de handvaardigheidslessen erg leuk.

Het onderwijs in Zweden
De schoolbus is niet altijd leuk, maar het wachten op de bus en nog even spelen in de sneeuw zeker wel!

Waar ze nog aan moet wennen, is het warme eten op school. Ze houdt bijvoorbeeld niet van aardappelpuree of gekookte aardappelen, en die staan toch wel vaak op het menu. Ook de bus vindt ze niet altijd even leuk: de rit is lang en als je moe bent, heb je daar niet altijd zin in. Maar even met een vriendinnetje nakletsen in de bus maakt veel goed.

Tijn heeft maar kort in Nederland op school gezeten (alleen groep 1) en kan dus niet echt vergelijken. Maar het warme eten in de kantine vindt hij heerlijk, vooral de Zweedse worsten en gehaktballetjes. Ook hij vindt het brede lesaanbod leuk. Op dit moment is zijn klas aan de beurt voor zwemlessen en daar kijkt hij iedere week weer naar uit! Maar ook de reguliere lessen gaan goed. Hij zit nu in de eerste klas en leert onder andere lezen en schrijven en dat gaat als een speer! Erg leuk om te zien.ย 

Lees ook onze andere verhalen


Reacties

9 reacties op “Het onderwijs in Zweden”

  1. Ja zo is elk land weer heel verschillend, maar deze manier van onderwijs spreekt mij wel aan. Vooral het buiten zijn en leren wat je kan eten zoals paddestoelen, bessen en vuurtjes maken. En ook heel fijn dat Eva en Tijn het naar hun zin hebben.๐Ÿ˜ƒ๐Ÿ˜˜

    1. Ja inderdaad! Heel fijn zoveel naar buiten.

  2. Hej Hej! wij zijn net begonnen ons in te lezen, onderzoek te doen en kijken naar de optie om te emigreren naar zweden. Dit blog was fijn om te lezen en geeft weer wat duidelijkheid. onze jongste zit nu in groep 8 en zou als we volgend jaar zomer zouden gaan de eerste klas hebben gehad. onze middelste zit op een school voor zeer moeilijk lerende kinderen. hij is nu 15, als we zouden gaan 17 jaar. voor hem gaan we nu ook kijken wat er mogelijk is qua werk met begeleiding, en hoe hij de taal zou kunnen leren bijv. Het is leuk jullie blogs te lezen. ga zo door. ๐Ÿ˜‰

    1. Wat leuk en spannend ook! Fijn dat jullie wat hebben aan ons blog. Heel veel succes!

  3. Ook mij spreekt het wel aan. Er wordt meer naar de behoefte van het kind gekeken. En er is geen prestatiedruk denk ik vanuit de overheid om alles meetbaar te maken met testen/toetsen. Ik wou dat men dat hier ook meer naar het kind zou kijken.Fijn dat Eva deze wijze van onderwijs prettiger vindt.

    1. Ja vooral die prestatiedruk in Nederland is voor veel kinderen zwaar! Wij zijn ook heel blij dat Eva hier met meer plezier naar school gaat.

  4. Best veel verschillen! Klinkt goed, en fijn dat de kinderen het naar hun zin hebben. Daar gaat het om.
    Leuk en nuttig ook al die extra vakken. Houtbewerken, heel goed ๐Ÿ˜!
    En ja dat collegeld herinner ik me ook nog ๐Ÿ˜…

    1. Ja ze zijn straks net zo handig als opa ๐Ÿ˜‰

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *